Ο Κώστας Δούκας δεν μένει πια εδώ

Της Αγγελικής Γυπάκη*

Ένας σπουδαίος δάσκαλος της Ελληνικής γλώσσας, βαθύς γνώστης της αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ο ερευνητής που μετέφρασε τουλάχιστον τέσσερις φορές την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, ο Κώστας Δούκας, ταξίδεψε σήμερα στα Ηλύσια Πεδία για να συναντήσει τον αγαπημένο του ήρωα, τον Όμηρο-Οδυσσέα και τις “ενάρετες ψυχές στους παραδεισένιους κήπους της αρχαιότητας”. Ο πολυτιμότερος των αρθρογράφων του ecozen.gr που  κόσμησε τον ιστότοπο μας απο τη “γέννησή” του (2013) με τουλάχιστον 200 άρθρα του, ο Κώστας Δούκας, έφυγε από κοντά μας με την ίδια αξιοπρέπεια που χαρακτήρισε ολόκληρο το βίο του, αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό στη ομηρική γραμματεία, τα ελληνικά γράμματα, την οικογένεια του και τους φίλους του.

Σεμνός εργάτης της γλώσσας, της ιστορίας και της τέχνης, άοκνος ερευνητής, συγγραφέας, ζωγράφος και πάνω από όλα δημοσιογράφος, ο Κώστας Δούκας τίμησε σε όλον του τον βίο τη δημοσιογραφική του ταυτότητα, το βραβείο Μπότση με το οποίο τιμήθηκε και την ΕΣΗΕΑ που τον κάλεσε να διδάξει στους συναδέλφους του το μεγαλείο της ελληνικής γλώσσας με το σεμινάριο: “Η Γέννηση η Διαδρομή και οι Μεταλλάξεις της Ελληνικής Γλώσσας”. 
Αφιέρωσε τη ζωή του στην ομηρική γραμματεία προάγοντας την ιστορική έρευνα, ιδίως όσον αφορά στην εποχή κατά την οποία έζησε και έγραψε ο Όμηρος. Στην τελευταία του μετάφραση των Ομηρικών επών “ὁ Κ. Δούκας διατηρεῖ ἀμετάφραστες ἂνω τοῦ 80% τῶν λέξεων τοῦ Ὁμήρου, ἀποδεικνύοντας ἒτσι ὃτι ἡ γλῶσσα τῶν Ἑλλήνων εἶναι ἐνιαῖα καί ἀδιάσπαστη διά μέσου τῶν αἰώνων, καθώς οἱ σύγχρονοι Ἓλληνες χρησιμοποιοῦν στήν καθημερινή τους ὁμιλία πάνω ἀπό 15.500 λέξεις τοῦ Ὁμήρου γιά νά ἐκφρασθοῦν, οἱ περισσότερες τῶν ὁποίων εἶναι διεθνεῖς”.

Στο τελευταίο άρθρο του στο ecozen είχε γράψει με πόνο για “Τό κατάντημα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας” σημειώνοντας:”Δεν ὑπάρχουν λέξεις πιά γιά νά περιγράψουν τό κατάντημα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, πού ὃπως λέει ὁ Εὐριπίδης στούς Ἱκέτιδες, δοξάζεται ὁ Θεός ἐπειδή μᾶς χάρισε τήν γλῶσσα πού μετατρέπει σέ ὁμιλία τήν σκέψη μας.
Στα τελευταία του άρθρα υπό τους τίτλους “Ποιός ήταν ο Όμηρος“, “Ποιά ήταν η Ομηρική Ιθάκη” και “Αναζητείται το Ομηρικόν Ίλιον” τεκμηρίωνε με πολύτιμο οδηγό τους στίχους της Οδύσσειας  και της Ιλιάδας ότι ο Όμηρος ήταν ο ίδιος ο Οδυσσέας ως αυτόπτης μάρτυρας του Τρωικού πολέμου, η ομηρική Ιθάκη ήταν η σημερινή Λευκάδα και ότι “τό Ἲλιον πού ἀπεκάλυψε ὁ Σλῆμαν δέν εἶναι τό πραγματικό Ἲλιον πού ἒχτισε ὁ Ἶλος, καί πού μᾶς περιγράφει μέ κάθε λεπτομέρεια ὁ Ὃμηρος στήν Ἰλιάδα”.

Ποιος ήταν ο Κώστας Δούκας 
Γεννημένος στην Αθήνα, το 1937 ο Κώστας Δούκας υπήρξε διπλωματούχος Μεταφραστικού του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Ασχολήθηκε εμπεριστατωμένα με την αρχαιοελληνική και ιδιαίτερα με την ομηρική γραμματεία και έχει συγγράψει πολλά  βιβλία, με τα οποία έχει προάγει την ιστορική έρευνα, ιδίως όσον αφορά στην εποχή κατά την οποία έζησε και έγραψε ο Όμηρος, τον οποίο ταύτιζε με τον πρωτοήρωα των επών Οδυσσέα, στηριζόμενος σε στοιχεία, που προκύπτουν από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Από τα πιο σημαντικά έργα του είναι η μετάφρασις της Ιλιάδος και της Οδύσσειας με μεγίστη προσέγγιση στις ρίζες και τις λέξεις του Ομήρου, που κυκλοφορεί σε επανειλημμένες εκδόσεις από τους εκδοτικούς οίκους “Γεωργιάδης” ,”Ιδεοθέατρον” “ΑΙΓΗΙΣ”, καταδεικνύοντας έτσι ότι η σύγχρονη καθομιλουμένη των Ελλήνων χρησιμοποιεί και εκφέρει με τον ίδιο τρόπο άνω του 80% των ομηρικών λέξεων αυτούσιων για να εκφρασθεί.
Με το  βιβλίο του “Η γένεσις του λόγου”, ο Κώστας Δούκας αναζήτησε με διεισδυτικότητα και πειστική επιχειρηματολογία την αρχή δημιουργίας της Ελληνικής γλώσσας στα βάθη των αιώνων και αποκρυπτογράφησε για πρώτη φορά αρκετές πινακίδες της Γραμμικής Β με βάση το συλλαβάριο του Μ. Βέντρις. Από τα κείμενα που αποκαλύπτονται, προκύπτει ο μηχανισμός που οδήγησε τους Μυκηναίους, τους Μινωίτες, τους Πυλίους κ.ά. στην επινόηση της ΓΓΒ, καταρρίπτεται ο μύθος ότι η Γραμμική Β εχρησιμοποιείτο μόνο για καταλογογραφήσεις και επιβεβαιώνεται ότι οι πανάρχαιοι Έλληνες μιλούσαν με τον ίδιο τρόπο που μιλούν οι σύγχρονοι απόγονοί τους.
Με το βιβλίο του “ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ: Ο άνθρωπος που «διάβασε» τα χρωμοσώματα του Θεού”, ήταν από τους λίγους που ασχολήθηκε με τον Ελεάτη φιλόσοφο “Παρμενίδη, που μαζί με τον μαθητή του Ζήνωνα, ανέπτυξαν στο ακροατήριό τους ένα συγκλονιστικό “παιχνίδι λογικής”, που ξεκινούσε από την Γη και έφθανε στο σύμπαν”. Και τί ήταν αυτό το παιχνίδι; “Ούτε λίγο ούτε πολύ ήταν μια νέα θεωρία περί γενέσεως του Κόσμου, που δεν έγινε κατανοητή στην εποχή του, αλλά βρήκε πλήθος οπαδών στον αιώνα μας”.
Καλό ταξίδι πολύτιμε και αγαπημένε φίλε μου. Θα μας λείψεις δάσκαλε…

 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Προαγωγής της Δημοσιογραφίας του «Ιδρύματος ΜΠΟΤΣΗ». Συγγραφέας, εξειδικευθείς στην αρχαιοελληνική και ειδικότερα την ομηρική γραμματεία. Απόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτο Αθηνών με δίπλωμα  μεταφραστή  (Interpretariat).

Ήταν μέλος: της ΕΣΗΕΑ, της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΛΕΥΚΑΔΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ (ιδρυτές και πρώην πρόεδροι Αριστοτέλης Βαλαωρίτης και Άγγελος Σικελιανός) και επίτιμο μέλος της ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ  Ε.Ν.
Εργάστηκε  επί 30 χρόνια σε εφημερίδες και περιοδικά (ΗΜΕΡΗΣΙΑ,ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, ΕΜΠΡΟΣ, ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ, ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΝΑΥΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ κ.α.)
Διετέλεσε επί 20ετία  αποκλειστικός ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας για την Ελλάδα «JOURNAL DE LA MARINE MARCHANDE» των εκδόσεων Moreux του Παρισιού.
Ιδρυτής των ναυτιλιακών περιοδικών ΕΛΝΑΒΙ και ΝΑΥΣ.
Ασχολήθηκε επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία και έχει
μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σέ πεζό και, τελευταία, σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου, που κυκλοφόρησαν σε 7 αλλεπάλληλες εκδόσεις, καθώς και σε ψηφιακή μορφή, ενώ βρίσκονται και στο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο της Apple και  στο e- book της Google.
Έχει γράψει τα  βιβλία:
–ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ δίτομο έργο. Α΄ έκδοση ΔΩΔΩΝΗ, επόμενες εκδόσεις “’Ελεύθερη Σκέψις”.
–ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ μετάφραση σε πεζό λόγο με σχόλια και αρχαίο κείμενο,
επτά. αλλεπάλληλες εκδόσεις. Εκδοτικοί οίκοι ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ και
ΙΔΕΟΘΕΑΤΡΟΝ.
–ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ μετάφραση σε πεζό λόγο με σχόλια και αρχαίο κείμενο,
έξι αλλεπάλληλες εκδόσεις. Εκδοτικοί οίκοι ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ και ΙΔΕΟΘΕΑΤΡΟΝ
–ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ έμμετρη μετάφραση, αρχαίο κείμενο, με  εικονογράφηση κάθε ραψωδίας, εκδόσεις ΑΙΓΗΙΣ.
-ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ έμμετρη μετάφραση, αρχαίο κείμενο, εικονογράφηση κάθε ραψωδίας, εκδόσεις ΑΙΓΗΙΣ.
-ΑΡΧΑΙΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ.(Έχει εξαντληθεί).
-ΛΕΞΙΚΟΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ (στην Αγγλική και την Γαλλική).
Α΄ έκδοση ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, Β ΄έκδοση «Εύανδρος».
-ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΕΝΝΗΤΩΡ ΛΕΞΕΩΝ, εκδόσεις «Ελεύθερη Σκέψις».
-Η ΓΕΝΕΣΙΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, (από την Γραμμική Β΄ στην καθομιλουμένη των
Ελλήνων και του κόσμου) εκδόσεις ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ.
-ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ :Ο άνθρωπος που «διάβασε» τα χρωμοσώματα του Θεού, εκδόσεις «Πελασγός».
-ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΔΕΙΠΝΟ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΠΑ (αυτοέκδοση)
-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΓΕΝΕΣΙΣ (από την εποχή των σπηλαίων στην εποχή του
άστεως). Υπό επανέκδοση.
-11.000 ΧΡΟΝΙΑ ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ πολυτελής τετράχρωμη ιστορική έκδοση (εξαντλημένο, υπό επανέκδοση).
-Η ΠΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΕΦΑΝΤΩΝ (μυθ.) ιστόρημα εμπνευσμένο από την γερμανική
κατοχή την μεγάλη πείνα και τον εμφύλιο) εκδόσεις «Πελασγός».
-Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ, α΄ έκδοση ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, β΄ έκδοση «Πελασγός».
-ΟΜΗΡΟΥ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ, εκδόσεις «Πελασγός».
-ΟΙ ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, με αντιστοίχιση εικόνων και εικαστικών
αναπαραστάσεων σε τετραχρωμία εκδόσεις «Ελεύθερη Σκέψις».
–ΟΜΙΛΟΥΜΕ 15.500 ΛΕΞΕΙΣ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ 
–ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΥΔΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΓΙΗΣ»

Δείτε όλα τα άρθρα του Κώστα Δούκα εδώ

*  Η Αγγελική Γυπάκη είναι αντιπρόεδρος του ΕΔΟΕΑΠ. Το άρθρο αναρτήθηκε στο ecozen.gr  στις 23 Μαρτίου 2025