Το clawback και η αβάσταχτη μωρία κάποιων

Του Νίκου Μιχαλίτση, προέδρου ΤΥΠ του ΕΔΟΕΑΠ

Είναι αλήθεια ότι προβληματίστηκα αν πρέπει να γράψω αυτό το σημείωμα, πριν τελειώσουν οι εκλογές του ΕΔΟΕΑΠ αλλά κυρίως πριν ψηφιστεί το νομοσχέδιο που εντάσσει τον ΕΔΟΕΑΠ και τους ασφαλισμένους της Εθνικής Τράπεζας (ΤΥΠΕΤ) στην επιστροφή μεγάλου ποσού της φαρμακευτικής δαπάνης από τις φαρμακευτικές εταιρείες (clawback). Εν τούτοις, υπάρχουν πολλά «τρομοκρατικά» δημοσιεύματα που όχι μόνο θολώνουν μια μεγάλη και σημαντική διεκδίκηση της διοίκησης του ΕΔΟΕΑΠ εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, η οποία ελπίζω ότι θα τελεσφορήσει την ερχόμενη εβδομάδα, αλλά αντιστρέφουν την πραγματικότητα και το χειρότερο προσπαθούν να ενεργοποιήσουν τα αντανακλαστικά των φαρμακευτικών εταιρειών για να πετύχουν τη ματαίωση της ψήφισης. Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου οι φθηνοί προεκλογικοί τους στόχοι -οι ασφαλισμένοι του ΕΔΟΕΑΠ καταλαβαίνουν- με ενδιαφέρει να μην πετύχει η -υποκειμενική ή αντικειμενική- συμμαχία τους με τις φαρμακευτικές εταιρείες.

Συγχωρήστε μου αν θα πρέπει να μακρηγορήσω -δεν το συνηθίζω- αλλά εδώ είναι αναγκαίο για ένα θέμα που δεν το γνωρίζουν πολλοί.

Τι είναι το Clawback

Την περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης, για να διασωθεί ο ΕΟΠΥΥ, νομοθετήθηκε το περίφημο Clawback από την ελληνική Βουλή. Αυτό σημαίνει ότι η φαρμακευτική δαπάνη που ψηφίζεται στον προϋπολογισμό από την ελληνική Βουλή δεν μπορεί να ξεπεραστεί με κανένα τρόπο. Επειδή, όμως, η πραγματική φαρμακευτική δαπάνη κάθε χρόνο είναι πολύ μεγαλύτερη από τον προϋπολογισμό της, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται στο ελληνικό κράτος από όλες τις φαρμακευτικές εταιρείες αναλογικά, βάσει του μεριδίου τους (clawback).

Ο ΕΔΟΕΑΠ και το ΤΥΠΕΤ είναι δύο από τα πολύ λίγα ασφαλιστικά Ταμεία που έμειναν εκτός ΕΦΚΑ και ΕΟΠΥΥ και φυσικά δεν ευεργετήθηκαν από τη νομοθέτηση του clawback.

Εδώ και 1,5 έτος η διοίκηση του ΕΔΟΕΑΠ (και λίγο αργότερα μαζί με τη διοίκηση του ΤΥΠΕΤ) έκανε συστηματικές προσπάθειες προς τα συναρμόδια Υπουργεία για να εξηγήσει ότι είναι άδικο να μην εφαρμόζεται και στον ΕΔΟΕΑΠ το clawback με αποτέλεσμα η φαρμακευτική του δαπάνη να είναι πολύ μεγαλύτερη.

H Εφαρμογή του Clawback στον ΕΔΟΕΑΠ και στο ΤΥΠΕΤ

Οι προσπάθειες αυτές απέδωσαν και στο λεγόμενο «Ερανιστικό» νομοσχέδιο που κατατέθηκε προσφάτως, στο άρθρο 22, εισάγεται η εφαρμογή του clawback στα δύο Ταμεία.

Πώς όμως μπορούσε να γίνει αυτή η εφαρμογή; Βρέθηκε, ο πλέον συμφέρων τρόπος για τον ΕΔΟΕΑΠ που δεν επηρεάζει σε τίποτα τις διατάξεις για την αγορά των φαρμάκων, που είναι αποτέλεσμα μόνον των αποφάσεων του ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ και καμία σχέση δεν έχουν με τον ΕΟΠΥΥ. Αυτά που περιγράφω παρακάτω αναφέρονται επακριβώς και στη νομοθετική ρύθμιση και για να γίνει κατανοητό θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα και νούμερα που είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα και θα ισχύσουν για το 2024.

Χονδρικά μιλώντας, λοιπόν, η φαρμακευτική δαπάνη του προϋπολογισμού του κράτους για τον ΕΟΠΥΥ για το 2024 είναι 2,2 δις €. Οποιαδήποτε δαπάνη πάνω από το ποσό αυτό πραγματοποιηθεί, επιστρέφεται από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Πώς θα εφαρμοστεί αυτό στον ΕΔΟΕΑΠ; Υπολογίζεται πρώτα το μέσο κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης για κάθε ασφαλισμένο του ΕΟΠΥΥ σύμφωνα με τον κλειδωμένο στα 2,2 δις προϋπολογισμό του. Ο ΕΟΠΥΥ έχει (χονδρικά) 10 εκ. ασφαλισμένους. Επομένως, το μέσο κόστος για κάθε ασφαλισμένο του ΕΟΠΥΥ είναι 2,2 δις/10 εκ. = 220 €. Αναλογικά, το μέγιστο ποσό που θα καταβάλει ο ΕΔΟΕΑΠ για φαρμακευτική δαπάνη εντός του 2024 θα είναι αυτά τα 220€ επί το πλήθος των άμεσων και έμμεσων ασφαλισμένων του (28.000 περίπου), δηλ.: 220 x 28.000 = 6,16 εκ. €., ανεξάρτητα από το πόσα δαπανά ο Οργανισμός μας για τις ανάγκες των ασφαλισμένων του, χωρίς περικοπές και περιορισμούς στη συνταγογράφηση.

Η πραγματική φαρμακευτική δαπάνη του ΕΔΟΕΑΠ προβλέπεται να φθάσει το 2024 στα 12,8 εκ. €. Η διαφορά, των 12,8 – 6,16 = 6,64 εκ. €, θα επιστραφεί στον ΕΔΟΕΑΠ από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Καθόλου άσχημα θα έλεγα και μάλιστα αφού θα ισχύσει από 1/1/2024 και μετά για κάθε χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο, δεν επηρεάζεται πουθενά η αυτονομία του ΕΔΟΕΑΠ, ούτε ο τρόπος και οι κανόνες αγοράς των φαρμάκων από τους ασφαλισμένους του ούτε και το ύψος της συνταγογράφησης του ΕΔΟΕΑΠ για τα φάρμακα των ασφαλισμένων του.

Μιλάμε για ένα καθαρό όφελος του ΕΔΟΕΑΠ που θα διοχετευτεί στους ασφαλισμένους του σε άλλες παροχές περίθαλψης.

Δεν θα μιλήσω για άλλα οφέλη εντός του νομοσχεδίου, όπως το rebate -μηνιαία επιστροφή από υψηλές δαπάνες- αλλά και τη θεσμοθέτηση αγοράς των ΦΥΚ (Φάρμακα Υψηλού Κόστους) από τους ασφαλισμένους του ΕΔΟΕΑΠ σε πολύ χαμηλότερες τιμές, απ’ ότι έως τώρα, γιατί η σημαία των ανόητων, τρομοκρατικών και επικίνδυνων δημοσιευμάτων ήταν το clawback.

Τέτοια δημοσιεύματα ξεκίνησαν από το ΠΑΜΕ Τύπου και ενισχύθηκαν συστηματικά από τον υποψήφιο στις εκλογές για το ΔΣ του ΕΔΟΕΑΠ Κώστα Ντελέζο. Αντιστρέφοντας και διαστρέφοντας την αλήθεια, μιλούσαν για μειωμένη αποζημίωση των ασφαλισμένων του ΕΔΟΕΑΠ στα φάρμακα («κόβουν την ασπιρίνη στα 4») ή για «ένταξη του ΕΔΟΕΑΠ στον ΕΟΠΥΥ». Δεν ξέρω αν είναι απλή μωρία ή κακόβουλη σκοπιμότητα για εκλογικούς λόγους και δεν με ενδιαφέρει αυτό. Ελπίζω να βρει μικρή ανταπόκριση.

Το χειρότερο είναι ότι δημιουργούν ζήτημα πριν την ψήφιση αυτού του ευνοϊκού νομοσχεδίου για τον ΕΔΟΕΑΠ, δίνοντας την ευκαιρία να αντιδράσουν αυτοί που ζημιώνονται από ρύθμιση, δηλαδή οι φαρμακευτικές εταιρείες. Και αυτό, λυπάμαι που το λέω, σε μένα φαντάζει ως προδοσία κατά του Ταμείου που ανήκουν.

Ελπίζω ότι δεν θα πετύχουν!