Τα πρωτοσέλιδα του πρώτου και του τελευταίου φύλλου της εφημερίδας. Δεξιά η αναγγελία διακοπής της έκδοσης.
Του Δημήτρη Γ. Κουμπιά
Τον περασμένο μήνα, 8/10/ 2025 «έφυγε» ο σημαντικός δημοσιογράφος Παναγιώτης Δρακάτος (https://www.esiea.gr/apeviose-o-panagiotis-drakatos), ο Διόσκουρός μου στην «Ύλη» της εφημερίδας “Τα Σημερινά”. Γνωριστήκαμε στις αρχές του 1970, συνεργαστήκαμε επί τέσσερα χρόνια, αλλά μείναμε πάντοτε φίλοι. Στη μνήμη του λοιπόν, το παρόν κείμενο. Τρεις μήνες νωρίτερά μάλιστα, 6/7/2025, είχε «φύγει» ο Κώστας Κωνσταντόπουλος, φερόμενος ως «διευθυντής συντάξεως» της εφημερίδας, γιος του ιδιοκτήτη της Σάββα Κωνσταντόπουλου, εκδότη της πρωινής εφημερίδας “Ελεύθερος Κόσμος”.
“Τα Σημερινά” κυκλοφόρησαν ως απογευματινή εφημερίδα του ίδιου εκδοτικού φορέα, στις 19 Ιανουαρίου 1970 με «εκδότη – αρχισυντάκτη» τον Λυκούργο Κομίνη, πού είχε διατελέσει και αρχισυντάκτης στον “Ελεύθερο Κόσμο”.
Δύο χρόνια μετά την έκδοση, τον Λ. Κομίνη διαδέχτηκε ο Γιώργος Λεβεντογιάννης, ενώ στη θέση του «διευθυντή σύνταξης» -- χωρίς… ορατές αρμοδιότητες – παρέμεινε ο Κ. Κωνσταντόπουλος. Η εφημερίδα έκλεισε στις 6 Ιανουαρίου 1974, λίγες μέρες πριν συμπληρώσει τον τέταρτο χρόνο από την έκδοσή της.
Με αφορμή τον θάνατο του Δρακάτου, θέλοντας να γράψω για “Τα Σημερινά” – όπως κάνω για τις εφημερίδες από τις οποίες πέρασα – αναζήτησα στοιχεία στο διαδίκτυο· το τι (δεν) βρήκα, στη συνέχεια. Και στο τέλος της ανάρτησης ο λόγος για τον οποίον αυτή γίνεται σήμερα 13 Νοεμβρίου.
Ένα χρόνο πριν το λουκέτο, στις 20 Ιανουαρίου 1973, η εφημερίδα γιορτάζοντας τα γενέθλιά της, σε ολοσέλιδη καταχώρηση, με την ορθογραφία της εποχής, έγραφε υπό τον τίτλο
Τα «Σ» στον 4ο χρόνο
«ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ» εισήλθαν από χθες στο τέταρτον έτος της εκδόσεώς των. Και η συμβολή των στην εξύψωση του ελληνικού Τύπου και την αντικειμενικήν και κατά το δυνατόν πληρεστέραν ενημέρωσιν της ελληνικής Κοινής Γνώμης και δεδομένη είναι και έχει ευρέως αναγνωρισθή.
Ως νέα εφημερίς, συνεισέφεραν «Τα Σημερινά» και στην σύγχρονη αντίληψη περί δημοσιογραφίας, με μοντέρνα προβολήν των θεμάτων, με επιτυχίες και αποκλειστικότητες, με αδιάκοπον τον παλμόν για την αναζήτηση της ακριβούς ειδήσεως και με την ταχύτητα καλύψεως των γεγονότων – εσωτερικών και εξωτερικών – και με την ζωντάνια, πού επιβάλλει η εποχή μας.
Ό,τι όμως, εκυριάρχησε στην προσπάθειαν της εφημερίδος είναι η αντικειμενικότης και ο απόλυτος σεβασμός προς την αλήθειαν.
«Τα Σημερινά» δεν έχουν προκαταλήψεις, ούτε ιδιαίτερους δεσμούς. Αντιθέτως είναι αδέσμευτη εφημερίς, με πνεύμα ανεξαρτησίας και με γνώμονα μόνον την εκτίμησιν του ορθού και της ευσυνειδήτου εκπληρώσεως του βαρυτάτου δημοσιογραφικού καθήκοντος.
Ως δημιούργημα ανθρώπινον, είναι ενδεχόμενον να διέπραξαν και τα «Σ» λάθη, αναπότρεπτα, άλλωστε για κάθε δρώντα οργανισμόν.
Ακόμη, γνωρίζουν ότι υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεων στην έκδοσίν των.
Η προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή θα συνεχισθή, αδιάκοπος και με αισιόδοξες προοπτικές, πού τις δημιουργεί ένα δημοσιογραφικόν επιτελείον ποιότητος.
Είναι μία ακόμη υπόσχεσις πού θα πραγματοποιηθή σύντομα, στα πλαίσια της συνεχούς επιδιώξεως, να προσφέρουν τα «Σ» προς τον ελληνικόν αναγνωστικόν Κοινόν ύλην υψηλής στάθμης, πού καλύπτει όλους τους τομείς του ενδιαφέροντος του συγχρόνου ανθρώπου.
Πρωί ώρα 7, «πυρετός» πάνω στο μάρμαρο του Τυπογραφείου για το «κλείσιμο» της τελευταίας σελίδας. Στην φωτογραφία ο επί της ύλης Δημ. Κουμπιάς (δεξιά) και ο βοηθός ύλης Νικ. Νικολαΐδης (αριστερά) μαζί με τον «μαρμαρά» της τελευταίας Άρη Δημητριάδη (στο μέσον). Στο άκρον αριστερά ο βοηθός του αρχιεργάτη Παν. Κωστόπουλος και πλάι του δεξιά ο τσιγκογράφος των «Σημερινών» Βασ. Ζαμπέλης.
1972: ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΓΕΜΑΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ
Η απαρίθμηση των επιτυχιών των «Σ» το χρόνο πού πέρασε δίνει ανάγλυφη την εικόνα του έργου της εφημερίδος όσον αφορά στην ενημέρωση του κοινού και συγχρόνως είναι δίνει το μέτρο της δυναμικής παρουσίας της στον ελληνικό Τύπο.
Με συνεντεύξεις, έρευνες, αποκλειστικά ρεπορτάζ και φωτογραφίες, τα «Σ» κυνήγησαν την επικαιρότητα με εξαιρετική κατά γενική ομολογία επιτυχία, σε σημείο πού να θεωρούνται σαν μία από τις πιο «ζωντανές» ελληνικές εφημερίδες, πού «πιάνει» τον παλμό της καθημερινής ζωής.
Με την παρακαταθήκη των τριών τους πρώτων χρόνων τα «Σ» ρίχνονται στη μάχη της επικαιρότητας, υποσχόμενα νέες επιτυχίες για την κατά το δυνατό πληρέστερη ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού.
ΠΟΛΙΤΙΚΑ
Στον τομέα των πολιτικών τα «Σ» με το άρθρο του πρώην βουλευτού κ. Ν. Στειροπούλου «Αβασίλευτος Δημοκρατία πρέπει να γίνη η Ελλάς» έδωσαν το έναυσμα σε μια αρθρογραφία γύρω από το θέμα του Βασιλέως πού διήρκεσε επί μακρόν.
«Αβασίλευτος Δημοκρατία πρέπει να γίνη η Ελλάς», 28.2.72. Το άρθρο του πρώην βουλευτού κ. Ν. Στειροπούλου προκαλεί πάταγο στην κοινή γνώμη και ποικίλες αντιδράσεις. Ανοίγει δημόσιος διάλογος, από των στηλών των εφημερίδων, για το θέμα Βασιλέως.
Νέο θέμα θέτει ο κ. Στειρόπουλος με τα δύο άρθρα του στις 12 και 13 Απριλίου: «Η Επανάστασις να φέρη νέο Σύνταγμα ενώπιον του Λαού».
26.10.72. Ο Μακάριος ομιλεί στα «Σ». Μια αποκλειστική συνέντευξη προς τον πολιτικό μας συντάκτη Ευθ. Παπαγεωργίου. Ακολουθούν συνεντεύξεις των κ. Ι. Χριστοφίδη, υπουργού Εξωτερικών Κύπρου (28.10.72), του Τουρκοκυπρίου ηγέτου κ. Ρ. Ντεκτάς (30.10.72) και του προέδρου της κυπριακής Βουλής κ. Γλ. Κληρίδη (31.10.72).
Ο πολιτικός μας συντάκτης Ευθ. Παπαγεωργίου γράφει σε σειρά άρθρων τις εντυπώσεις του από την αποστολή του στην Κύπρο: «Επιβάλλεται η συνεργασία της Κύπρου με την Ελλάδα» (6.11.72), «Οικονομική άνθηση του Ελληνισμού της Κύπρου» (7.11.72), «Η Τουρκία επείγεται να λυθή το Κυπριακό» (8.11.72), «Βαθειές οι ρίζες ελληνικότητος της Κύπρου (9.11.72).
ΠΡΩΤΟΙ ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑ*
- Σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα «Σ» ήταν πρώτα στην ενημερότητα και έδωσαν κατά τον πληρέστερο τρόπο τα ρεπορτάζ. Οι τρεις παρακάτω περιπτώσεις είναι οι πιο χαρακτηριστικές:
- Τα «Σ», πρώτα από όλες τις ελληνικές εφημερίδες, δημοσιεύουν την είδηση για τη «σφαγή του Μονάχου». «Άραβες σκότωσαν στο Μόναχο 2 αθλητές – και κρατούν ομήρους 21 Ισραηλινούς» (5.9.72).
- Νέα επιτυχία των «Σ». Πάλι πρώτα δημοσιεύουν αυθημερόν την είδηση, για το πολύνεκρο δυστύχημα της Καλαμαύκας (8.9.72), στα ορεινά του Λασιθίου της Κρήτης. Λεωφορείο ασφυκτικά γεμάτο από επιβάτες που πήγαιναν σε πανηγύρι, κατρακύλησε σε χαράδρα βάθους 60 μέτρων. Από τους 50 επιβαίνοντες, οι 21 σκοτώθηκαν και 29 τραυματίστηκαν σοβαρά. ... Την ίδια μέρα με παράρτημα πού γίνεται ανάρπαστο, δίνουν συμπληρωματικά στοιχεία του δυστυχήματος.
- Με έκτακτη έκδοσή τους τα «Σ» αναγγέλλουν την σύγκρουση τραίνων στο Δοξαρά (1.11.72), δημοσιεύοντας φωτογραφίες των συντριμμάτων των δύο συρμών.
Άλλη μια φωτογραφία από το μάρμαρο, κατά το «κλείσιμο» της πρώτης σελίδας: Γιωργος Χατζηκωνσταντίνου, Γιωργος Λεβεντογιάννης, Σπύρος Ευτυχιάδης και Αντώνης Νικολάου,
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Μία σειρά αποκλειστικών ειδήσεων πού προανήγγειλαν τα «Σ» και πού αφορούσαν θέματα γενικού ενδιαφέροντος, αλλά και συγκινητικές περιπτώσεις απλών ανθρώπων:
Πρώτη παρουσίαση του νομοσχεδίου περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (24.1.72). Το νομοσχέδιο θα δοθεί στη δημοσιότητα επισήμως τον Δεκέμβριο και θα περιλαμβάνει διάταξη περί καλύψεως των οικοπέδων μέχρι ποσοστού 70%.
«Ριζικαί αλλαγαί στην Παιδεία» (12.2.72). Η είδηση αναφέρεται στον διαχωρισμό του γυμνασίου σε δύο κύκλους σπουδών. Επαληθεύεται μετά από 11 μήνες με υπουργικές δηλώσεις. Την είδηση υπογράφει ο συντάκτης μας Σπύρος Νικολόπουλος.
«Κάθε τρεις μήνες η εφημερία των ιατρών» (19.2.72). Αποκλειστικές πληροφορίες των «Σ» για την περιοδικότητα της εφημερίας των ιατρών κατά ειδικότητα. Την είδηση υπογράφει ο συντάκτης μας Γιάννης Γκίκας.
«Αθηναίος ιεραπόστολος εξημερώνει καννιβάλους» (1.4.72). Ο συντάκτης μας Τάσος Αυγερινός αποκαλύπτει την καταπληκτική περίπτωση Αθηναίου ιεραποστόλου πού, χαμένος στα βάθη της Δ. Γουινέας, ζει ανάμεσα στους καννιβάλους της φυλής Γιάλι.
Ο Τάσος Αυγερινός, παρουσιάζει μια άλλη περίπτωση τραγικού οικογενειάρχη πού για να ζήσει την οικογένειά του πουλάει το αίμα του. (3.6.72).
Τρίμηνος παράταση του Ν.Δ. 225/69 για τα μισθώματα καταστημάτων (12.6.72).
Ο συντάκτης μας Νίκος Ρίζος αποκαλύπτει (22.7.72): Ο Υβ (Τριαντάφυλλος βεβαίως…) παντρεύεται. Μία μπαλαρίνα από την Ρουμανία, η Μελανία Στάντζου, θα χορέψει μαζί του τον χορό του Ησαΐα.
Τα «Σ» αποκαλύπτουν με αποκλειστικό τους ρεπορτάζ: «Τοξικά στην Αγορά», ταλκ, καλλυντικά κλπ. (30, 31.8.72 και 1.9.72) και «Το λάκα πού τυφλώνει» (Σ. 9.72).
Τα «Σ» δικαιώνονται. Το εξαχλωροφαίν τίθεται υπό έλεγχο μετά τις αποκαλύψεις των «Σ» (12.9.72).
13.9.72. Τα «Σ» αποκαλύπτουν και αποδεικνύουν ότι το λεωφορείο του δυστυχήματος της Καλαμπάκας κυκλοφορούσε παράνομα. Το ρεπορτάζ υπογράφει ο συντάκτης μας Ανδρέας Ζούλας. Έξη μέρες αργότερα τα «Σ» δικαιώνονται: Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Μεταφορών, Επικοινωνιών, αείμνηστος Εμ. Φθενάκης, διατάσσει να αποσύρονται αμέσως τα «υπέργηρα» λεωφορεία.
Πρωτεργάτες εντός και εκτός λίστας
Στην ίδια σελίδα, η εφημερίδα δημοσίευε τα ονόματα των εργαζομένων τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Πριν από την καταχώριση της φωτογραφισμένης λίστας, πρέπει να αναφέρω συναδέλφους που δεν αναφέρονται σ’ αυτήν - αποχώρησαν μαζί με τον Λ. Κομίνη ή λίγο μετά -, αλλά υπήρξαν πρωτεργάτες στη έκδοση: Δημήτρης Κατσίμης, Θέμος Δασκαλόπουλος, Αντώνης Καλαμαράς, Ντίνος Τσαλόγλου, Κώστας Μπετινάκης, Τέρενς Κουίκ, Κώστας Σκούρας, Μάνος Χουρδάκης, Ανδρέας Δαλδάκης, Ανδρέας Κουβελογιάννης, Σπύρος Κομίνης. Σε μετάφραση του τελευταίου, δημοσιεύτηκε στα “Σημερινά” - πρώτη φορά στην Ελλάδα - ο “Νονός”, το διάσημο μυθιστόρημα του Mario Puzo.
Στη λίστα δεν αναφέρεται και ο Σταύρος Απέργης, ο οποίος είχε «μετατεθεί» στον “Ελεύθερο Κόσμο”· την πρωινή εφημερίδα του ομίλου.
Δεν θεωρώ σκόπιμο να κάνω ιδιαίτερη αναφορά σε συναδέλφους, που αποτελούν κορυφαίες προσωπικότητες του χώρου και κατέλαβαν διευθυντικές θέσεις σε εφημερίδες αλλά και ραδιοτηλεοπτικά Μέσα, με μια εξαίρεση: Την Ινώ Κωνσταντοπούλου, στο Τμήμα Μόδας, που ήταν σύζυγος του «διευθυντή συντάξεως» και θυγατέρα του Νίκου Θεοφανίδη, εμβληματικού εκδότη των περιοδικών “Ρομάντζο”, “Πάνθεον” και “Βεντέτα”.
Λογιστήριον: Κεραμιτσόγλου Παύλος (προϊστάμενος),Βελέντζας Ηλίας, Δαρζεντας Ιωάννης, Τσουκαλάς Γεώργιος, Αναγιώτος Ιωάννης, Μητσόπουλος Βασίλειος, Μόσχου Φούλα, Κωνσταντοπούλου Φωτεινή, Γκιούλου Μαρια, Φιλιππίδης Στυλιανός, Βλαντός Νικολαος, Σπυρόπουλος Ιωάννης, Διονά Αναστασία.
Βοηθητικόν προσωπικόν: Σκοκίδης Κρίτων, Γερακάρης Βασίλειος, Παρασκευόπουλος Ιωάννης, Καρτσιώτης Παναγιώτης, Ραφτόπουλος Ιωάννης, Μπολέτσης Παναγιώτης.
Η «ξεχασμένη» για κάποιους εφημερίδα
Για έναν ακατανόητο για ‘μένα λόγο, αρκετοί από τους προαναφερόμενους ξέχασαν ότι δούλεψαν στα “Σημερινά” και… με ψέγουν που το σημειώνω στο βιογραφικό μου. Από τις εξαιρέσεις, ο αείμνηστος Κώστας Μπετινάκης στέλεχος πολλών ΜΜΕ, αλλά και συνδικαλιστικό, έχοντας διατελέσει γενικός γραμματέας της ΕΣΗΕΑ, αντιπρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματός της, μέλος του ΔΣ της ΠΟΕΣΥ και ιδρυτικό μέλος της παράταξης Κίνηση Επαγγελματιών Δημοσιογράφων. Τον Ιούνιο του 2002 έγραφε στο www.styx.gr, το «εναλλακτικό ηλεκτρονικό περιοδικό» που είχε δημιουργήσει:
Σπούδασα Δημοσιογραφία στον Όμηρο και Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες στην ΠΟΕ της Νομικής. Το 1968, σπουδαστής ακόμα στον Όμηρο, έδωσα εξετάσεις για να προσληφθώ σε μια νεοεκδιδόμενη εφημερίδα. ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ. Ήρθα πρώτος. Ήταν η μοναδική πρωτιά που είχα πετύχει. Έτσι έγινα μαθητευόμενος δημοσιογράφος, σε μια ομάδα (μαζί με το Μπάμπη Παπαδάκη, το Μάνο Χουρδάκη και τον Ανδρέα Δαλδάκη) που τότε είχε επικεφαλής τον Λυκούργο Κομίνη με συνεργάτες τους Σταύρο Απέργη, Δημήτρη Κατσίμη, Δημήτρη Κουμπιά. Εκεί συνάντησα τον παλιό μου συμμαθητή Σπύρο Κομίνη γίναμε στενοί φίλοι και έπαιξε ρόλο από τις συζητήσεις μας στη διαμόρφωση πολλών απόψεων στις οποίες έχω κατασταλάξει. Ως τον Ιανουάριο του 1970, οπότε εκδόθηκε η εφημερίδα εργαζόμουν άμισθος και τα κείμενά μου δημοσιεύονταν στον Ελεύθερο Κόσμο (την πρωινή του Σάββα Κωνσταντόπουλου). Ήταν εποχή της χούντας.
Με τον Κώστα ξαναβρεθήκαμε στην “Ελευθεροτυπία”, το “Έθνος” και στην ΕΣΗΕΑ. Στην Ένωση ως αντίπαλοι συνδικαλιστικά, αλλά πάντοτε φίλοι.
Αναζητώντας στοιχεία για την εφημερίδα, διαπίστωσα ότι η αχλή στα βιογραφικά συναδέλφων σχετικά με “Τα Σημερινά”, έχει επεκταθεί και στο διαδίκτυο, όπως επισήμανα και στον πρόλογο. Στη wikipedia βρήκα: «Λήμμα Εφημερίδα με τίτλο “Τα Σημερινά” δεν υπάρχει σε αυτή τη Βικιπαίδεια! Θέλετε να το δημιουργήσετε;»
«Ρώτησα» και το ChatGPT, προσθέτοντας στην αναζήτηση το όνομα του ιδιοκτήτη και το ChatGPT είπε: Δεν φαίνεται να υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για εφημερίδα με τίτλο «Τα Σημερινά» που να συνδέεται με τον Σάββα Κωνσταντόπουλο. Όλες οι διαθέσιμες ιστορικές και βιογραφικές πηγές αναφέρονται σε άλλες εφημερίδες με τις οποίες σχετίστηκε. Πιθανές επεξηγήσεις Αν υπήρξε η εφημερίδα «Τα Σημερινά», πιθανότατα: Δεν κυκλοφόρησε ποτέ ευρέως, ή δεν έφτασε να αποκτήσει αναγνωρισιμότητα, και ως εκ τούτου δεν αναφέρεται στις πηγές. Αντιστοιχούσε ενδεχομένως σε άλλη σύντομη περίοδο έκδοσης ή επανέκδοση υπό άλλο τίτλο ή με μικρό κύκλο αναγνωστών. Ίσως αποτελεί σύγχυση με κάποιο άρθρο ή σειρά που δημοσιεύτηκε με αυτόν τον τίτλο, αλλά όχι ως εφημερίδα. Συμπέρασμα Δεν βρέθηκε καμία αναφορά σε εφημερίδα με τον τίτλο «Τα Σημερινά» από τον Σάββα Κωνσταντόπουλο. Οι δύο κυριότερες εκδόσεις του ήταν η «Απογευματινή» και ο «Ελεύθερος Κόσμος», με τον τελευταίο να αποτελεί καθαρή ιδιοκτησία και έκφραση των αντιλήψεων του.
Ελπίζω ότι μετά την παρούσα ανάρτηση, η εφημερίδα να εμφανιστεί στο διαδικτυακό στερέωμα. Για την ώρα, υπάρχει μόνο στο www.styx.gr.
Γιατί σήμερα, 13 Νοεμβρίου 2025: Στα “Σημερινά” της Δευτέρας 15 Νοεμβρίου 1971 δημοσιεύτηκε η ακόλουθη «είδηση», για γεγονός που είχε συμβεί δυο μέρες πριν· το Σάββατο 13 Νοεμβρίου 1971:
Η λεζάντα είναι γραμμένη από τον Σταύρο Απέργη, ενώ το «Α.Ν.» που διακρίνεται στην κορυφή της εικόνας δεξιά, είναι η μετέπειτα σύζυγος του Σταύρου, Αφροδίτη Νικολαράκη. Κουμπάρος στο γάμο, ήταν ο αρχισυντάκτης μου στην “Ελευθερία” Γιώργης Ανδρουλιδάκης.
------------------------------------------------------------------