Καύση νεκρών: Επιεικώς απαράδεκτη η Εκκλησία μας

Της Ελένης Σπανοπούλου*

ΑΣΥΓΧΩΡΗΤΟΣ, για μένα είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κύριος Ιερώνυμος για ένα θέμα που έχει ταλαιπωρήσει και ταλαιπωρεί τα τελευταία 30 περίπου χρόνια την ελληνική κοινωνία. Αναφέρομαι στην καύση των νεκρών και την επιεικώς απαράδεκτη στάση της Εκκλησίας μας.
Χρειάστηκε ένας Πρόεδρος Δημοκρατίας, ο Προκόπης Παυλόπουλος, ένας υπέροχος ονειροπόλος Μικρασιάτης, ο Αντώνης Αλακιώτης, δύο τολμηροί δεξιοί πολιτικοί όπως ο Μιλτιάδης Έβερτ και η Ντόρα Μπακογιάννη, αρχηγοί όλων των πολιτικών κομμάτων της χώρας, ένας λαμπρός νομικός, ο Νίκος Αλιβιζάτος, τρεις πρόεδροι της Βουλής, πολλοί υπουργοί και βουλευτές 7 κυβερνητικών θητειών, δήμαρχοι όλων των αποχρώσεων σε όλη την Ελλάδα, ο πολύχρονος αγώνας πάνω από 250 προσωπικοτήτων του Πολιτισμού, της Δημοσιογραφίας*, των Επιστήμων, της Οικονομικής, Κοινωνικής και Πολιτικής ζωής της χώρας, αλλά και μια κυβέρνηση πρώτη φορά Αριστερή για να ισχύσει νόμιμα, από 30 Σεπτεμβρίου του 2019 η καύση των νεκρών.
Μαθαίνω μάλιστα πως η τελική πίεση για να έρθει ο σχετικός νόμος στη Βουλή από τον τότε αρμόδιο υπουργό Πάνο Σκουρλέτη ήταν ο βαθύς πόνος της Άννας Βαγενά για τον θάνατο του Λουκιανού (της) Κηλαηδόνη. Η Άννα εκλεγμένη τότε στη Βουλή με τον ΣΥΡΙΖΑ έζησε προσωπικά το δράμα της μεταφοράς της σορού του αγαπημένου Λουκιανού, για καύση στη γειτονική Βουλγαρία.
Όπως και για τα Τέμπη, έτσι και για το ζήτημα της καύσης η Εκκλησία ήταν απούσα. Στο θέμα της καύσης, μάλιστα, προσπάθησε και προσπαθεί ακόμη να το εμποδίσει με νύχια και με δόντια.
Ο λόγος που αναφέρω ως ΑΣΥΓΧΩΡΗΤΟ τον προκαθήμενο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η πικρή εμπειρία μου από την περασμένη Τρίτη, στην Κυψέλη μέχρι το πρωί της Πέμπτης στον προαύλιο χώρο του Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών. Δεκάδες επώνυμοι και ανώνυμοι Αθηναίοι έσπευσαν να αποχαιρετήσουν τον υπέροχο συνάδελφο, διακεκριμένο κριτικό κινηματογράφου και πολυαγαπημένο φίλο Ιάσωνα Τριανταφυλλίδη. Πρώτος στην τάξη μεταξύ αυτών ο Πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, που αποδεικνύει για μια ακόμη φορά πόσο σπουδαίος και σοφός άνθρωπος είναι.
Ελάχιστοι γνώριζαν τι είχε προηγηθεί και γιατί η αρχική δημόσια αναγγελία του τόπου για το ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΝΤΙΟ στον νεκρό, άλλαξε ξαφνικά και τελικά υπήρξε δεύτερο… κάλεσμα του κόσμου, ίδια μέρα, ίδια ώρα , αλλά στην αίθουσα Τελετών του Α Νεκροταφείου. Συγγενείς φίλοι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί ρωτούσαν γιατί και εγώ που το έζησα ως αυτόπτης, αυτήκοος και αδιάψευστη μάρτυρας επέλεξα να σωπάσω, μέχρι να φύγει οριστικά από τη γη στους ουρανούς ο Ιασωνάκος.
Γνώριζα πως η ελληνική Εκκλησία στον 21ο αιώνα , με κορεσμένα τα νεκροταφεία, αναρίθμητες, οδυνηρές για κάθε οικογένεια, εκταφές και με ιερόσυλα, βρώμικα χωνευτήρια, αντιτίθεται στην καύση των νεκρών. Πίστευα, όμως, ότι είχε επιτέλους βρεθεί ένα modus vivendi ανάμεσα σε ανοιχτόμυαλους ιερείς και πενθούσες οικογένειες, που πάσχιζαν στην κόψη του φτερού του καρχαρία να ισορροπήσουν ανάμεσα στην Πίστη και την τελευταία ιερή παντού και πάντα επιθυμία του αγαπημένου τους προσώπου.
Τα όρια διακριτά:

• Θρησκευτική κηδεία, νεκρώσιμη Ακολουθία, ταφή
• Πολιτική κηδεία, απουσία της Εκκλησίας και καύση. Τι γίνεται, όμως, όταν ο νεκρός είναι χριστιανός ορθόδοξος, πιστός και θεοσεβούμενος, αλλά επιθυμεί και καταλείπει ως τελευταία επιθυμία την καύση και όχι την ταφή του;
  Με μυστικοπαθείς σιωπές, λευκά ψέματα, ιδιαίτερες συνεννοήσεις με τελετάρχες γραφείων κηδειών και την κατανόηση σεβάσμιων ιερέων κάπου κάπως το θέμα κατάφερνε να διευθετείται.

Δυστυχώς η Εκκλησία, αρνούμενη να λειτουργήσει και να ψάλλει κατά το Ορθόδοξο Πρωτόκολλο, την υπέροχη Θεολογικά, Ποιητικά και Παρηγορητικά Νεκρώσιμη Ακολουθία της, για κάθε Έλληνα Χριστιανό, που επιθυμεί την καύση του, συνεχίζει να καλλιεργεί το θρησκευτικό φανατισμό, την μισαλλοδοξία και την περιφρόνηση νεκρού. Κατά τη γνώμη μου, αδικαιολόγητα, ανιστόρητα, ατεκμηρίωτα, απάνθρωπα και απολίτιστα!
Μετά από παρέμβαση της Αρχιεπισκοπής, σε ένα ναό (εικάζω, λόγω της αναγνωρισιμότητας του Ιάσωνα στο δημόσιο βίο) πέντε εκκλησίες της Αθήνας αρνήθηκαν να ψάλλουν τη Νεκρώσιμη Ακολουθία! Έζησα μια προς μια τις επικοινωνίες με τους ιερείς των εκκλησιών που ένοιωσαν την απειλή της τιμωρίας από την Ιερά Σύνοδο πάνω από τα κεφάλια τους για να μην πω τη γενειάδα τους…
Μόνο ένα νεκροταφείο, εκτός Αθηνών, μας είπε ότι θα δεχόταν να ψάλλει τον νεκρό, αλλά και πάλι, όχι στο Ναό.

*Η πρώτη προσπάθεια συλλογής υπογραφών για την καύση των νεκρών, από δημοσιογραφικής πλευράς, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από συντάκτες της “Ελευθεροτυπίας” – μεταξύ των οποίων και ο δημιουργός του syntaktisylis.gr – με πρωτοβουλία του Γιώργου Βότση.