Του Γιώργου Ν. Καραμανλή*
Ας είμαστε ειλικρινείς: η τεχνητή νοημοσύνη μπήκε στις ζωές μας αθόρυβα, σαν αθώο update στο κινητό. Στην αρχή μάς βοηθούσε να διαλέξουμε emoji και να γράψουμε «Καλημέρα» χωρίς να πατήσουμε τίποτα. Τώρα γράφει άρθρα, συνθέτει μουσική, φτιάχνει φωτογραφίες που δεν τράβηξε κανείς και -μην το πεις δυνατά- κάνει και ψυχανάλυση καλύτερα από μερικούς ανθρώπινους ψυχαναλυτές.
Η γενιά 20-35, μεγαλωμένη με Google, Siri και τραγούδια του Spotify που «προτείνει το σύστημα», καλείται τώρα να συνυπάρξει με κάτι που δεν είναι ακριβώς άνθρωπος, αλλά είναι πιο παραγωγικό, δεν παίρνει ρεπό και -βασικό- δεν έχει ψυχολογικά. Εκ πρώτης όψεως, ιδανικός συνάδελφος. Εκ δευτέρας, υπαρξιακή απειλή.
Ξαφνικά, το να γράφεις ωραία, να σχεδιάζεις, να προγραμματίζεις ή να φτιάχνεις περιεχόμενο δεν είναι πια «προσόν», αλλά ανταγωνισμός με ένα μοντέλο που τρώει δεδομένα αντί για φαγητό και δεν κοιμάται ποτέ. Και εσύ; Κοιτάς το bot που έκανε τη δουλειά σου σε 4 δευτερόλεπτα και αναρωτιέσαι αν αξίζει να πληρώσεις άλλη μία συνεδρία coaching ή απλώς να γίνεις delivery.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το απόλυτο τέκνο μιας κοινωνίας που θέλει τα πάντα τώρα, φτηνά και χωρίς ανθρώπινες ανάγκες. Μόνο που η κοινωνία ξέχασε να ενημερώσει τους ανθρώπους. Ξέχασε να τους πει ότι το μέλλον που σχεδιάστηκε για αυτούς… δεν τους περιλαμβάνει όλους. Τουλάχιστον όχι με τον παλιό τους ρόλο.
Φυσικά, η ΑΙ δεν είναι «κακή». Είναι εργαλείο. Όπως το μαχαίρι. Μπορείς να κόψεις ψωμί, μπορείς να κόψεις και… κάτι άλλο. Η ευθύνη, όπως πάντα, είναι ανθρώπινη. Αλλά ο άνθρωπος -αχ, ο άνθρωπος- δεν φημίζεται για τη σοφία του όταν έχει εξουσία και internet.
Η νέα γενιά, που καλείται να συνυπάρξει με την τεχνητή νοημοσύνη, έχει δύο δρόμους: ή θα τη χρησιμοποιήσει για να ενισχύσει τη δημιουργικότητά της ή θα την αφήσει να της καταπιεί τη φωνή. Γιατί η πραγματική απειλή δεν είναι ότι η ΑΙ θα μας αντικαταστήσει, αλλά ότι θα μας κάνει να σταματήσουμε να προσπαθούμε.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν ήρθε για να σε νικήσει -ήρθε για να σε ρωτήσει ποιος είσαι όταν δεν είσαι πιο γρήγορος, πιο αποδοτικός, πιο data driven; Αν έχεις απάντηση, σώθηκες. Αν όχι, τουλάχιστον μη ζηλεύεις το chatbot. Δεν πίνει καφέ. Δεν κάνει σαρδάμ. Δεν ερωτεύεται. Εσύ, όμως, μπορείς. Και αυτό -τουλάχιστον προς το παρόν- δεν το κάνει κανένα bot.
* Ο Γιώργος Καραμανλής είναι πτυχιούχος Δημοσιογραφίας και Επικοινωνίας. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Political.